Waarom openluchtklassen?

(bosklassen/zeeklassen)

Waarom openluchtklassen? Een klein stukje verantwoording.

Openluchtklassen: "een enige kans voor leerkrachten en leerlingen!", "weggegooid geld!", "een weekje vakantie voor de leerkrachten!", "een dure grap!",...

Hopelijk hoort u bij diegenen die een positief beeld hebben over zee- of bosklassen. Mocht u nog niet helemaal van het nut en de voordelen overtuigd zijn, dan willen we toch kort de filosofie achter de openluchtklaspedagogie schetsen.

Openluchtklassen kunnen kortweg worden samengevat als klassen buiten de muren van de school. De leerkracht trekt er met zijn leerlingen een werkweek of enkele dagen op uit om, weg van de vertrouwde omgeving, het klasgebeuren over te planten in een andere, vreemde omgeving. Dit heeft een aantal consequenties naar vorm en inhoud.

Een krachtige leeromgeving

• Op openluchtklas wordt de gewone klassituatie doorbroken. Niet de gehele dag is aan leren of onderwijzen gewijd. Er zijn dagelijks een viertal lesuren voorzien. Dit kunnen leerwandelingen, observatie- en verwerkingslessen zijn. Maar er wordt ook bijzondere aandacht en tijd ingeruimd voor openluchtleven, sportinitiatie, bewegingsopvoeding, natuurverkenning en recreatie.
   
• Dit betekent ondermeer dat de kinderen geen hele dag in een klaslokaal zitten. Inzichten en vaardigheden worden verworven vanuit concrete ervaringen en activiteiten. Er worden leerwandelingen en oriëntatietochten georganiseerd. Doorheen de dag zijn de leerlingen actief bezig. Ze leren plattegronden en kaarten hanteren. Ze bezoeken musea. Ze zien mensen aan het werk, maken de nodige optekeningen... Daarna wordt alles cognitief en creatief verwerkt. Cognitief in de klas. Creatief d.m.v. een tekening, een lied, een toneeltje... Dit wil echter niet zeggen dat kinderen tijdens deze hele periode buiten de klaslokalen vertoeven. Ook op openluchtklas is er voor elke groep een klaslokaal. Dagelijks zullen de kinderen hier ook een aantal taken vervullen: de leerwandeling voorbereiden of verwerken, een verslag maken, een voorbereidende tekst lezen, een plan of schema leren lezen, het dagboek aanvullen, de weergegevens aanvullen...
   
• Door de vele leerwandelingen kan de dag niet worden opgedeeld volgens het gekende uurrooster. De klassieke schooldagen verdwijnen. Dit betekent niet dat ook de programma-inhoud helemaal verdwijnt. Integendeel. Bekijk maar eens een openluchtklasdag (zie programma). Inhouden uit wereldoriëntatie, wiskunde, Nederlands, godsdienst... komen dagelijks aan bod. 's Avonds wordt er geknutseld en schrijven ze in het dagboek hun indrukken van een boeiende en leerrijke dag. Door deelname aan een openluchtklas komen kinderen in een situatie terecht waarbij ze maximaal betrokken raken. Zo’n situatie wordt dan ook terecht een krachtige leeromgeving genoemd.

Openluchtklas = ‘waarde(n)’vol

Openluchtklassen bieden in ruime mate kansen tot relationele vorming. Er zijn heel wat momenten die je tijdens een gewone klasdag niet samen beleeft: het opstaan, het slapengaan, het samen eten, de recreatieve ontspanning 's avonds...
Enkele voorbeelden van mogelijke ervaringen op openluchtklas:

• Senne kan zijn bed niet opmaken. Milan leert het hem!
• Bjorn weent 's avonds. Beytullah en Ryan troosten hem. De meester of juf spreekt een bemoedigend woordje.
• Sarah en Ishane maken ruzie aan de wastafel. Voor de volgende dagen worden afspraken gemaakt voor een beurtrol voor het wassen, douchen...
• Voor elke kamer wordt een verantwoordelijke aangeduid die erover moet waken dat iedereen zijn bed en klederen ordelijk houdt.
  ...

De leerkracht speelt in op deze momenten die niet in het gewone schoolleven voorkomen. Op openluchtklas leren leerkracht en leerlingen mekaar dan ook op een heel andere manier kennen. Kinderen worden een stuk zelfstandiger en leren samenwerken en rekening houden met elkaar. Er gaat van een openluchtklas een aantrekkingskracht uit die voor de kinderen en ware uitdaging is. Ze biedt bovendien gelegenheid een aantal waarden aan den lijve te ondervinden, zoals genegenheid, solidariteit, eerlijkheid, respect e.a..

Openluchtklassen bieden kinderen een uniek project aan dat een waardevolle invulling betekent van kwaliteitsvol onderwijs.

Kortom, het hele kind wordt in alle opvoedkundige aspecten aangesproken op openluchtklas. Dit zowel op (excuseer ons even de vaktermen) cognitief (=kennis, verstandelijk gebied) als op psychomotorische (=lichamelijke uitdagingen) en dynamisch-affectief gebied (= het hart, leren omgaan met, eerbied hebben voor, ethisch gevoel en handelen.)

Openluchtklas = verantwoordelijkheid

• Een openluchtklasproject begint op school. Een dergelijk avontuur wordt zorgvuldig gepland. Het project beperkt zich immers niet tot die éne week of die drie dagen. Zowel op praktisch als inhoudelijk vlak is er heel wat voorbereiding nodig. Dit vraagt grote inzet.
   
• De openluchtklasdagen zijn voor de leerkrachten geen vakantie. Zij zijn van 's morgens vroeg tot 's avonds bezig met de kinderen. Ze zijn 24 uur op 24 verantwoordelijk. Bovendien moeten zij ook hun gezin tijdens deze periode achterlaten.
   
• Om de leerkrachten te ondersteunen (begeleiding bij leerwandelingen, creatieve en sportmomenten,…) krijgen zij de hulp van studenten Lerarenopleiding aan de Katholieke Hogeschool Limburg.

We wensen jullie kinderen tenslotte een aangename, leerzame en onvergetelijke periode!

Het leerkrachtenteam van de 4de en de 6de klas

Bosklassen

Samen op bosklas!